صفحه آرایی کتاب چیست؟

نرم افزارهای صفحه آرایی

قبل از صفحه آرایی، شناسایی مخاطبان بسیار مهم است. در گذشته صفحه آرایی به صورت دستی انجام می شده اما با پیشرفت علم و فناوری نرم افزار های زیادی جهت صفحه آرایی به وجود آمده است که کار صفحه آرایی کتاب را به بهترین نحو ممکن انجام می دهد.

1. Adobe indesign
2. Microsoft publisher
3. Microsoft Word
4. QuarkXpress
5. Page Maker
6. Freehand
7.  …

یکی از قوی ترین نرم افزارها Adobe indesign است که امکانات بسیار فراوانی دارد و دست طراح را برای خلاقیت باز گذاشته است. microsoft publisher و microsoft word هم صفحه آرایی کتاب را به صورت غیر حرفه ای انجام می دهد. در ادامه به آموزش نرم افزار Adobe indesign میپردازیم.

آموزش صفحه آرایی با وورد ، Microsoft Word

نرم افزار ورد گزینه خوبی برای انجام یک صفحه آرایی ساده می‌باشد اما قطعا اگر بخواهید یک صفحه آرایی حرفه‌ای داشته باشید باید از ابزارهای حرفه‌ای همچون Adobe indesign استفاده کنید،

در مقاله آموزش صفحه آرایی کتاب با ورد به صورت مفصل در اینباره صحبت کرده ایم که میتوانید از آن بهره مند شوید.

صفحه آرایی کتاب با نرم افزار InDesign

طراحی کتاب یکی از ویژگی های نرم افزار ایندیزان میباشد ، برنامه های زیادی برای صفحه آرایی و طرای صفحات کتاب وجود دارد ، اما ایندیزاین یکی از بهترین هاست و تقریبا میتوان گفت اکثر افرادی که به شغل صفحه آرایی کتاب مشغول هستند از این برنامه کاربردی کمپانی adobe استفاده میکنند.

در ادامه برای شما آموزش هایی را از نحوه طراحی یک کتاب ساده با استفاده از InDesign که یکی از برنامه های ویژه Adobe’s Creative Cloud است ، به شما آموزش خواهیم داد. با این حال ، این آموزش همچنین می تواند برای طرح بندی های حرفه ای تر هم کاربرد داشته باشد ، زیرا اصول ورود به سیستم و قالب بندی متن برای یک طرح کتاب را به طور کامل در بر می گیرد.

برنامه ریزی برای صفحه آرایی

ابتدا برای صفحه آرایی کتاب خود برنامه‌ای درست کنید ، جدول مطالب ، صفحه مقدمه و شناسنامه کتاب ، پیشگفتار و موارد دیگر را دقیق بسنجید و اطلاعات و محتوا مربوط به آنرا از مشتری دریافت کنید و اگر مشتری دقیق نمیداند چه اطلاعاتی برای این صفحات لازم است ، از او بخواهید کتاب های حوزه فعالیت خود را بررسی کند تا روند کار را متوجه شود.

نکته مهم دیگری که به عنوان یک صفحه ارا و طراح باید بدانید این هست که محتوا و متنی که از کارفرما دریافت میکنید باید ساده و بدون هیچ قالب بندی خاصی باشد ، در غیر این صورت ممکن است وقت زیادی را صرف کنید تا محتوای اولیه را از حالت ایتالیک ، بولد و قالب بندی دراورید. این نکته را هم بدانید که صفحه ای که با فالب های شلوغ طراحی شده باشد ، باعث اذیت خواننده میشود.

اکنون InDesign را باز کنید و به ‘File> New Document’ بروید.

تنظیم ویژگی ها – Set properties

ویژگی های سند جدید خود را در برنامه تنظیم کنید. Facing Pages را انتخاب کنید ، اندازه و حاشیه های تر و تمیز را تنظیم کرده و ستون های صفحه را در فاصله مناسب قرار دهید. به حاشیه داخلی صفحه هم خیلی توجه کنید و آن بخشی که وارد جلد میشود و ستون فقرات کتاب شما محسوب میشود را در تنظیم صفحه حتما در نظر بگیرید، ما حاشیه گذاری با فاصله حداقل یک اینچ را پیشنهاد می کنیم.

ایندیزاین معمولا با واحد اینچ کار میکند، بر روی کلید های مبانبر ctrl+right-click روی خط کش کلیک کنید تا بتوانید واحد اندازه گیری مورد نظر خود را انتخاب کرده و اینچ را تغییر بدهید. با استفاده از خط کش همچنین میتوانید فاصله های حاشیه صفحه را هم تنظیم کنید.

درگ گردن ابزار ها

برای صفحه ارایی صفحه مورد نظر خود میتوانید از ابزار هایی که در دو سمت نرم افزار تعبیه شده است ، از طریق درگ گردن استفاده کنید. برای دیدن طرح خود در ابعاد کوچک تر و دسترسی به تمام صفحات ازصفحه pages درسمت راست برنامه استفاده کنید ، برای انجام این کار روی A-Master در بالای صفات کلیک کنید.

ایجاد جعبه های متنی در صفحه ایندیزاین

پس از دسترسی به صفحه اصلی خود ، می توانید جعبه متن را متناسب با حاشیه های مورد نظرتان ایجاد کنید ، همچنین عناصر صفحه مانند شماره صفحه و موارد folio را پس از آن تنظیم کنید. هر کاری که در صفحات A-Master خود انجام دهید ، برای تمام صفحات اعمال خواهد شد.

دو کادر متن را با استفاده از ابزار Type خود ایجاد کنید و آنها را در حاشیه قرار دهید.

لینک دادن به صفحات

در مرحله بعد ، با استفاده از ابزار Direct Selection ، کادر نوشتاری را در سمت چپ انتخاب کرده و مربع کوچک را در گوشه پایین سمت راست پیدا کنید. روی آن کلیک کنید. با استفاده از این نماد مکان نما جریان ، بر روی جعبه متن سمت راست کلیک کنید و روی آیکون پیوند کلیک کنید ، با  این کار صفحات سند خود را از صفحه به صفحه دیگر پیوند میدهید و ادامه متن را در صفحه پیوند داده شده مینویسید.

 شماره صفحات کتاب

با ساختن یک جعبه متن و تایپ کردن یک شماره در هر کجا که می خواهید شماره صفحه در طرح شما ظاهر شود ، می توانید شماره گذاری را به صورت خودکار انجام دهید. عددی را که تایپ کرده اید ، ctrl / راست کلیک کنید و از منوی پاپ آپ که ظاهر می شود “وارد کردن کاراکترهای ویژه> نشانگرها> شماره صفحه فعلی” را انتخاب کنید.

آماده سازی صفحات اولیه کتاب

معمولا چند صفحه اول کتاب باید یک فرمت متفاوت را دنبال کند، اکنون بر روی صفحه اول کتاب خود در پانل Pages کلیک کنید و تغییرات مورد نظر در این صفحات که متفاوت از بقیه طراحی میشوند. برای حذف موارد اصلی از صفحه با cmd / ctrl + shift + روی یک مورد کلیک کنید  ، سپس روی Delete بزنید.

انتقال متن در صفحات 

برای وارد کردن متن مورد نظر در صفحات ،  cmd / ctrl + Shift + را بفشارید و المانی برای متن بسازید ، سپس فایل مورد نظر را از روی سیستم خود بردارید ، این کار را با فشردن کلید های cmd / ctrl + D میتوانید انجام بدهید . بعد از این کار اولین متن شما در صفحه منتشر میشود.

اگر متن شما برای جا گرفتن در یک صفحه طولانی است ، میتوانید با انتخاب کادر دوم متن و کادر کوچکی که در سمت پایین است ، شیفت را نگه دارید و بعد از تغییر شکل نشانگر موس خود انتهای متن را در کادر دوم جای بدهید.

 تنظیمات فونت  قلم

با استفاده از ابزار Text Selection از پنل Character and Pargment ، میتوانید قلم ، اندازه ، رنگ و سایر خصوصیات نوع نوشتار مورد نیاز خود را تنظیم کنید. متن justify و  هم ترازی شده برای کتاب جزو لازمات صحه ارایی میباشد. اندازه فونت شما هم ترجیحا در اندازه ۱۰-۱۲pt و سرتیترها ۱۳-۱۵pt باشد.

متن شما باید به گونه ای در صفحه طراحی شده و قرار بگیرند که ارتباط معنایی بخش های مختلف حفظ بشود و همزمان طراحی جذابی داشته باشد تا چشم کاربر را خسته نکند بلکه باعث شود کاربر به خواندن بیشتر مطلب جذب شود. پس سلسه مراتب اصلی نوشته را مثال ترازبندی متن ، پاراگراف ها ، عکس ها ، مطالب مهم و…را رعایت کنید.

مرتب سازی نهایی طرح

تا اینجا میتوانید تمام فایل های متنی خود را در صفحات برنامه ایندیزاین جای دهید ، برای اضافه کردن عکس بین متون هم میتوانید عکس مورد نظر را از سیستم خود انتخاب کنید و جایگاه آن را طوری در متن قرار دهید که عکس بین متن ها ، سمت چپ ، راست ، بالا و با پایین قرار بگیرد. سپس از طرح های خود را میتوانید با فرمت pdf یا e-pub کتاب های الکترونیکی خروجی بگیرید.

اصول صفحه آرایی کتاب

تا این قسمت از مقاله به طور کامل صفحه ارایی کتاب و روش انجام آن با نرم افزارهای مربوطه را شرح دادیم، در کنار تمام این موارد صفحه ارایی کتاب مثل هر هنر و فن دیگری دارای ترفند ها و نکاتی است که با انجام دادن آنها میتوانید کیفیت کار خود را به حد قابل قبولی بهبود بخشید. نکات صفحه آرایی حرفه ای عبارت است از طرح ریزی برای یک صفحه یا گروهی از صفحه ها.

از طرفی صفحه آرایی وسیله ای برای ارائه اطلاعات نویسنده از قبیل متن، تصویر یا ترکیب متن و تصویر به مخاطبان موضوع مورد نظر کتاب میباشد.

رعایت نکات صفحه آرایی به ناشرین و فروشندگان و نویسندگان کتاب کمک میکند و در صورت موفقیت می تواند موجب فروش بالای کتاب و درخواست بالای افراد کتابخوان شود.

مواردی که در صفحه آرایی کتاب باید رعایت کنید

1. انتخاب قالب کتاب با توجه به موضوع و مطالب کتاب
2. مارجین بندی
3. تنظیم صفحات اولیه ( عنوان، شناسنامه، فهرست مطالب، تقدیمنامه/تقدیر و تشکر،
   پیشگفتار، سخن ناشر/ویراستار )
4. انتخاب فونت مناسب با توجه به موضوع کتاب و استاندارد نشر در ایران
5. تعریف 1Style برای هر کدام از بخش‌های تشکیل دهنده‌ی کتاب( سرفصل‌ها، متن
   اصلی، پاورقی، هدر و فوتر، کپشن عکس‌ها )
6. تدوین پاراگراف‌ها و صفحه بندی
7. تنظیم محل قرارگیری عکس ها و پیوست آن‌ها
8. تنظیم قاب‌های گرافیکی کتاب
9. ارجاع سرفصل‌ها به شماره صفحه مربوطه و تنظیم فهرست مطالب کتاب
10.  و …

بررسی صفحه آرایی کتاب شعر

برای صفحه آرایی کتاب شعر در نرم افزار ورد و ایندیزاین روش های زیادی وجود دارد و  تایپ شعر به صورت اتوماتیک صورت گرفته و بیت ها و مصراع ها را در حالت های موازی و پله ای کنار هم قرار میگیرند. در اینجا برای شما ایجاد جدول برای شعر با مصرع های مقابل را آورده ایم.

در این روش ابتدا یک جدول سه ستونه با عرض تمام صفحه ایجاد میکنیم.سپس اندازه ستون وسط را به میزان فاصله بین دو مصراع یعنی در حدود ۱ تا نیم سانتی متر تغییر میدهیم و ستون های سمت راست و چپ را به میزان طول مصراع های شعر تنظیم می کنیم، پس از آن با انتخاب کل جدول وارد تنظیمات پاراگراف شده (format-paragraph یا alt+o+p) گزینه چیدمان یا alignment را به مقدار Justify low تغییر میدهیم.

حالا باید خطوط دور جدول را از حالت نمایش خارج کنیم تا جدول نمایش داده نشود. برای این کار کل جدول را انتخاب میکنیم و با راست کلیک رو جدول وارد table properties می شویم و روی دکمه border and shading کلیک می کنیم.. بعد از باز شدن صفحه بورد اند شیدینگ (border and shading) از چهار گزینه سمت چپ none را انتخاب کنید تا خطوط جدول را نمایش ندهد.

هزینه صفحه آرایی کتاب

در مورد هزینه صفحه آرایی کتاب و قیمت صفحه آرایی کتاب، باید گفت که به عوامل گوناگونی بستگی دارد. اما در نهایت در یک رنج قیمت قرار دارد. به همان میزان که ویراستاری برای کتاب الزامی است، صفحه آرایی کتاب هم الزامی است زیرا به خوانا شدن کتاب و مقاله کمک می کند.d