چگونه کتاب چاپ کنیم؟ صفر تا صد مراحل چاپ کتاب

شاید یکی از پر استرس ترین اتفاقات برای یک نویسنده همین باشد! ” مراحل چاپ کتاب “، اما آیا به همان اندازه که از نامش پیداست قرار است حسابی سخت و نفس گیر باشد ؟؟؟ خیر! بگذارید خیالتان را راحت کنیم. شما فقط کافی است تا درباره مراحل چاپ کتاب بدانید و نیازی نیست تا برای انجام آن ها اقدام کنید!

تمامی مراحل چاپ یک کتاب را انتشاراتی که با آن قرارداد میبندید انجام میدهد.

و شما فقط باید به با اهمیت ترین موضوع بپردازید یعنی نوشتن کتاب خودتان

اینفوگرافی خلاصه مراحل چاپ کتاب

هر آنچه نیاز است تا درباره مراحل چاپ کتاب بدانید.

در این مقاله یک بار برای همیشه تمامی آنچه که نیاز دارید تا درباره مراحل چاپ کتاب بدانید را برایتان خواهیم گفت و مطمئن باشید بعد از خواندن این مقاله بیشترین اطلاعات را در زمینه مراحل چاپ کتاب و جواب پرسش چگونه کتاب چاپ کنیم؟ را خواهید داشت.

و البته! در کنارتان هستیم تا اگر نیاز داشتید تا اطلاعات بیشتری درباره مراحل چاپ کتاب و یا چاپ کتاب بدانید، راهنماییتان کنیم.

با ما در تماس باشید. انتشارات متخصصان

مراحل چاپ کتاب چیست ؟ چگونه کتاب چاپ کنیم ؟

مراحل چاپ کتاب به صورت کلی شامل 4 قسمت و هر قسمت شامل چند بخش میشود که تمامی آن ها در این مقاله بررسی خواهد شد. همینطور اگر نیاز به اطلاعات بیشتری داشتید در هر مرحله ما به مقاله‌ای که درباره آن مرحله اطلاعات کامل تری را دارد لینک داده ایم و میتوانید آن را مطالعه کنید.

قسمت اول: شروع همکاری مشترک با انتشارات

این قسمت شامل 3 بخش می باشد آماده سازی کتاب، بررسی محتوای کتاب توسط متخصصین و مشاورین، تنظیم و ارسال قرارداد برای مؤلف

1. بخش اول از مراحل چاپ کتاب : آماده سازی کتاب

اولین مرحله آماده سازی محتوای کتاب است که توسط شما (نویسنده) انجام میشود.

نکته: روند آماده سازی انواع کتاب ها ( کتاب شعر، رمان، کتاب های تخصصی، تحصیلی و …) تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند، در واقع شما باید محتوای نوشته شده خود را در قالب یک فایل ورد و یا به صورت دست نویس در اختیار ناشر قرار دهید.

2. بخش دوم: بررسی محتوای کتاب توسط مشاورین

در بخش دوم مراحل چاپ کتاب 10 الی 20 صفحه از محتوای کتاب شما توسط متخصصین و مشاورین بررسی می شود. و در صورت تایید تماسی با شما گرفته خواهد شد و  تائید اثر شما برای چاپ  را به اطلاع شما میرسانند و همینطور هماهنگی های لازم برای دریافت مدارک لازم برای عقد قرارداد انجام می شود.

3.گام سوم: تنظیم و ارسال قرارداد برای نویسنده

بعد از دریافت مدارک و مستندات شما، واحد امور قرارداد انتشارات، پیش قرارداد را آماده و برای شما ارسال میکنند و بعد از مطالعه پیش قرار توسط شما و در صورت تأیید، قرارداد نهایی برای شما ارسال خواهد شد.

نکته: بستن قرارداد هیچ نیازی به مراجعه حضوری ندارد، در واقع اگر بخواهیم نمونه ای مثال بزنیم 90 درصد قراردادهای انتشارات متخصصان با نویسندگانی ساکن شهرهایی به جز تهران و 10 درصد از آن نیز با نویسندگان آلمان، کانادا و هلند بوده است.

اگر مراحل چاپ کتاب را به انتشارات بسپارید، قراردادی بین شما و ناشر منعقد می گردد. این قرارداد می تواند حضوری و یا غیر حضوری (برای نویسندگان شهر های دیگر) باشد. اگر قرارداد به صورت غیر حضوری باشد باید اثر انگشت اسکن شود و ثبت شده باشد.

در تنظیم قرارداد به مسئله ی امتیاز کتاب توجه کنید که حتما صاحب امتیاز شخص شما باشید. قرارداد بین نویسنده/مولف و ناشر انواع متفاوتی دارد که شما با توجه به نوع نیاز، یکی از آن ها را انتخاب می کنید. برای آشنایی بیشتر، مطلب قرارداد با ناشر را مطالعه فرمایید.

 

نویسنده برای چاپ کتاب می تواند بخشی از مراحل را خودش انجام دهد و بخش دیگر که نیاز به حرفه و تجربه دارد (مانند اخذ مجوز، طراحی جلد و…) را به عهده ی ناشر بگذارد. یکی از مهم ترین مراحل در ” چگونه کتاب را چاپ کنیم؟ ” انتخاب عنوان مناسب برای کتاب می باشد.

متاسفانه به این موضوع کمتر توجه می شود اما نام کتاب تاثیر فوق العاده ای در انتخاب خواننده برای خرید آن دارد. زیرا می تواند تمامی حس و هدف آن کتاب را در قالب یک کلمه به مخاطب القا کند. بنابراین به انتخاب نام کتاب دقت کنید. مورد بعدی که اهمیت دارد، طراحی جلد کتاب است. پیشنهاد می کنیم طراحی جلد کتابتان را طراحان حرفه ای بسپارید. زیرا مخاطب با دیدن عکس روی کتاب، تصمیم به خریدن می گیرد.

قسمت دوم: آماده سازی فایل کتاب

اولین مرحله شکل گیری محتوا و نوشته ها به عنوان یک کتاب بعد از نوشتن قرارداد چاپ کتاب

در این قسمت متون خام و اولیه با طی کردن 9 بخش مشخص، تبدیل به کتاب و آماده ورود به بخش بعد می شوند.

1.بخش اول: تشکیل فایل اولیه با فرمت کتاب

در این مرحله، محتوا بعد از مارجین بندی شدن برای تطبیق فایل اولیه با فرمت کتاب در قطع مناسب  با موضوع تبدیل شده و بازخوانی اولیه آن انجام می‌شود.

 در این گام نوشته های خام تبدیل به فایلی اولیه می‌شوند که در نهایت و پس از سپری کردن مدت زمانی معین و گذراندن گام های بعد،  به کتاب تبدیل میشود!

2.بخش دوم: اختصاص شابک

برای چاپ و نشر الکترونیک کتاب نیاز است تا برخی مجوزها را دریافت کنیم تا حق معنوی کتاب به نام صاحب اثر و همینطور محتوای کتاب توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی و تائید شود.

شابک، ISBN یا شماره استاندارد بین المللی کتاب است و حاوی اطلاعاتی از قبیل محل انتشار کتاب ، ناشر و نوبت چاپ کتاب میباشد. درواقع شابک رو می‌توانیم با کدملی خودمان مقایسه کنیم که برای کتاب صادر میشود.

از آنجا که اطلاعات مربوط به کتاب در شابک به طور خلاصه آورده شده، بنابراین طبیعی است که هر کتاب شماره شابک مخصوص به خود را داشته باشد.

نکته: نویسنده نمیتواند مستقیما اقدام به جذب مجوز کند و این امر فقط به واسطه ناشر امکان پذیر است.

3.بخش سوم: ویراستاری کتاب

بعد از اختصاص شابک، فایل خام اثر شما برای بازخوانی به ویراستار واگذار میشود تا ویراستاری عمومی کتاب و موارد قابل اصلاح شامل: نویسه ها، دستور خط و نشانه گذاری را طبق رسم الخط و زبان معیار اصلاح کند. ویراستاری کتاب از با اهمیت‌ترین بخش های مراحل چاپ کتاب می‌باشد.

 ترس از نادرست بودن مطالب و داشتن مشکلات ویرایشی برای همه ی مولفان و نویسندگان وجود دارد. این ترس در بیشتر مواقع مانع اقدام برای به چاپ رسیدن کتاب می شود. همین موضوعات باعث می شود خلاقیت و استعداد ها دیده نشود.

اما نباید نگران این موارد بود زیرا با یک بازبینی دقیق و ساده می توان خطاها را به حداقل رساند.

به طور معمول زمان ویراستاری کتاب به ازای هر 100 صفحه 6 روز کاری در نظر گرفته میشود .

ویراستاری چیست و ویراستار چه کاری انجام می‌دهد؟

امروزه می‌توان یکی از هنرهای نویسندگی را ویراستاری دانست که نقش بسیار مهمی در چاپ کتاب دارد. از این جهت ویراستاری نوعی هنر به حساب می‌آید که  ویراستار با مهارت خود در نگارش و تسلطی که بر متون و دستور زبان دارد می‌تواند هر نوشته‌ای را مرتب کرده و  خطاهای آن را تصحیح و به آن نظم دهد.

به عبارت دیگر، ویرایش شامل بررسی دقیق یک سند کتبی است. ویراستار با ایجاد تغییرات، حذف و یا اضافه کردن  برای مطابقت با یک استاندارد خاص و توافق شده به منظور آماده ‌سازی برای یک موضوع خاص یک سند را اصلاح می‌کند.

زمانی که شما به عنوان ویراستار متنی را ویراستاری می‌کنید باید اشتباهات نگارشی، فنی، زبانی و دستوری را اصلاح کنید پس باید مهارت کافی را در ویرایش متون داشته باشید این مهارت از طریق مطالعه، نوشتن و تسلط بر دستور زبان به دست می‌آید.

• ما انواع مختلفی ویراستاری داریم که به شرح زیر است:
• ویرایش فنی
• ویرایش زبانی

4.بخش چهارم: بازخوانی کتاب توسط نویسنده

در اکثر موارد بعد از ویراستاری تغییراتی در متن کتاب داریم، به همین دلیل بعد از ویراستاری انجام شده، کتاب ویراست شده برای نویسنده کتاب ارسال میشود تا بازخوانی کند و پیشنهادات را برای بهتر شدن متن و محتوای کتاب، با توجه به سلیقه شخصی ولی در چهارچوب استانداردها اعلام نماید.

معمولا زمان مورد نیاز جهت بازخوانی کتاب 3 روز کاری است. .

5.بخش پنجم: تکمیل شناسنامه کتاب

بعد از تأیید اولیه فایل کتاب، شناسنامه کتاب توسط ناشر و نویسنده تکمیل میشود.

شناسنامه‌های کتاب معمولا شامل :

شابک، مجوز، نام ویراستار، نام مدیرمسئول انتشارات و مشخصات نشر، نام طراح جلد، نام صفحه آرا، قیمت فروش، نوبت چاپ، شمارگان، آدرس و شماره تماس مراکز پخش، راه های ارتباطی با نویسنده و ناشر میشود.

6.بخش ششم: تولید فهرست کتاب

در این مرحله با توجه به فصل بندی متون و انتخاب سر تیترها فهرست کتاب را تنظیم می‌کنیم.

7.بخش هفتم: تکمیل متن و محتوای کتاب

بعد از تکمیل شناسنامه، فهرست موضوعی و ویراست متن کتاب، صفحات زیر به کتاب اضافه میشوند:

• برگ اول : نام و یاد خدا

• برگ دوم: عنوان کتاب و نام مؤلف است.

• برگ سوم: شناسنامه کتاب و مشخصات نشر

• برگ چهارم: فهرست موضوعی کتاب

• برگ پنجمین تقدیم نامه

• برگ ششم: سخن نویسنده.

• برگ هفتم: سخن ناشر

• برگ هشتم: پیش گفتار

• برگ هفتم: سخن ناشر

7.بخش هشتم: صفحه آرایی و آماده سازی کتاب

آخرین مرحله از مراحل چاپ کتاب برای آماده سازی کتاب و اقدام به درخواست مجوزهای کتاب، صفحه آرایی کتاب می‌باشد.

شاخصه دیگری که باعث می‌شود چاپ کتاب شما موفقیت آمیز باشد و به فروش خوبی برسد صفحه آرایی است.به مجموعه تکنیک های غالباً بصری که باعث جذب مخاطب و تداوم مطالعه است را اصول صفحه آرایی میگویند. برای مثال صفحه آرایی مانند تبلیغات است. بدین معنی که همواره تلاش می‌کند تا با جلوه های بصری به جذب مخاطب بپردازد.

در واقع ظاهر مکوبات مانند مجلات و کتاب ها تأثیر بسیار زیادی بر روی فروش آن‌ها دارد. زیرا که جلوه های ظاهری باید به گونه ای باشد که مخاطب بدون هیچ گونه تبلیغات پیشینی و بدون هیچ پیش قضاوتی به سمت کتاب شما بیاید. این روش فقط از طریق صفحه آرایی خوب، مناسب به دست می‌آید.

اگر بخواهیم هدف اصلی از صفحه آرایی را جذب مخاطب بدانیم، باید دقت داشته باشیم که به قدری صفحه آرایی و طراحی گرافیک قدرتمند و جذاب باشد که مخاطب با یک نگاه جذب کتاب شما شود.

برای صفحه آرایی حرفه ای کتاب  از نرم افزار Adobe InDesign استفاده میشود، اما این کار را نیز میتوان با نرم افزار ورد انجام داد.

وظایف صفحه آرا در چاپ کتاب

صفحه آرا و طراح همیشه در صدد این هستند که به این هدف به ظاهر کوچک ولی مهم دست پیدا کنند. در واقع تنها چیزی که خواننده را در زمان اولیه در دست گرفتن کتاب جذب می‌کند و باعث موفقیت چاپ کتاب شما می‌شود همین فاکتورهای ذکر شده است. اگر بخواهیم دقیق‌تر حرف بزنیم باید گفت که صفحه آرایی کتاب کمی متفاوت تر از صفحه آرایی روزنامه و مجله است.

اغلب هدف مخاطب صرفاً مطالعه کتاب و طراحی های جذاب در کتاب باعث حواس پرتی مخاطب می‌شود. به همین دلیل بهتر است از کتاب در شکل سادگی طراحی شود. به همین دلیل صفحه آرایی کتاب بیشتر به معنای حروف چینی می‌باشد.

قسمت سوم از مراحل چاپ کتاب :  اخذ مجوزها

گرفتن مجوز ها و روال های اداری معمولا در حین آماده سازی کتاب و در مراحل مختلف انجام میشود. که ما به طور کامل به آن ها خواهیم پرداخت.

1.بخش اول: ثبت کتاب به نام مؤلف در سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور

ثبت کتاب در سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور و درخواست فیپا ( فهرست نویسی پیش از انتشار)

2.بخش دوم: ثبت اثر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

بعد از صدور مجوز فیپا، مجوز اخذشده توسط ما در شناسنامه نهایی کتاب قرار میگیرد و فایل نهایی کتاب توسط ناشر در سامانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جهت بررسی و ممیزی و صدور مجوز پیش از انتشار ثبت خواهد شد.

3.بخش سوم: صدور مجوز پیش از انتشار کتاب و تحویل آن به ناشر

بعد از گذشتن مراحل بررسی مجوز توسط سازمان‌ها و درصورتی که برای متن کتاب ابلاغیه‌ای یا اصلاحیه‌ای صادر نشود ، مجوز پیش از انتشار در دسترس ناشر و نویسنده قرار میگیرد.

قسمت چهارم: طراحی جلد

جذابیت کتابتان، میزان فروش کتابتان و هر آنچه که فکر کنید به طراحی جلد کتاب شما وابسته است! طراحی جلد کتاب اهمیت بسیار زیادی دارد پس سعی کنید در این مورد سخت گیر و سخت پسند باشید و همیشه با بهترین طراحی که میتوانید همکاری کنید. این قسمت از مراحل چاپ کتاب را به شدت جدی بگیرید!

همان‌طوری که در گذشته بیان شد، مخاطب کتاب شما عامل تاثیر گذاری در محتوا و همینطور در صفحه آرایی و طراحی شما است. در طراحی کتابتان باید به این دقت داشته باشید که مخاطب شما در چه رنج سنی قرار دارد. مخاطب شما چه کسانی هستند؟

چند درصد از مخاطبین شما مرد و چند درصد زن هستند. پاسخ دادن به این سوالات باعث می‌شود که دید کلی و خوبی نسبت به انتقال پیام به مخاطب خود داشته باشید.

قبل از طراحی کتاب بهتر است که چندین کتاب مختلف در حوزه مربوط به موضوعتان را مورد بررسی قرار بدهید. نکاتی که باید به آن دقت بکنین، اندازه فونت، طیف رنگی، مدل طراحی، حروف چینی و … است.

جلد کتاب معمولا از چند سطر و تصویر تشکیل شده است. جلد کتاب شما باید از کیفیت خوبی برخوردار باشد. به این دلیل که جلد کتاب شما هویت شما است و نقش بسیار مهمی در فروش کتاب شما دارد. نوع فونت، سایز فونت، طیف رنگ و … همه جزو مسائل مهمی است که دست در دست هم خواهد داد تا هویت کتاب شما را شکل دهند.

1.بخش اول: انتخاب طرح

انتشارات با توجه به موضوع کتاب و سلیقه نویسنده از بین طراحان انتشارات فردی را که بیشترین مهارت را در طراحی موضوعات مشابه داشته باشد را انتخاب میکند و طراحی جلد رورا به او می‌سپارد.

نکته: طراحی جلد رابطه مستقیمی با خلاقیت و تجربه کاری دارد، پس خلق یک طرح مناسب که بتواند بسته به موضوع، طرح جلد قابل توجهی را به نمایش بگذارد قطعا کار راحتی نخواهد بود، مگر اینکه شما سابقه بالایی در طراحی جلد کتاب  داشته باشید!

پس بهترین تصمیم کمک گرفتن از افرادی است که در طراحی جلد تخصص قابل توجهی دارند.

2.بخش دوم: تکمیل طرح جلد

مراحل طراحی جلد کتاب همیشه با نظرنویسنده انجام میشود و بعد از تکمیل طرح جلد کتاب و تائید ناشر و نویسنده، طرح جلد نهایی برای اخذ مجوز ارسال میشود.

3.بخش سوم: اخذ مجوز چاپ طرح جلد

در این مرحله از مراحل چاپ کتاب طرح جلد کتاب جهت دریافت مجوز در سامانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بارگذاری میشود.

توجه کنید که بعد از گرفتن مجوز و چاپ کتاب هم باید چند نسخه را برای وزارت فرهنگ و ارشاد جهت اعلام وصول ارسال کنید. در مورد روند اجرایی چاپ کتاب هم بعد از اخذ مجوزها، متن و جلد کتاب به مرحله ی آماده سازی می رسد. سپس باید فیلم، زینک متن و جلد، چاپ متن و جلد، سلفون کشی برای جلد و صحافی هم انجام شود.

این یک روند طبیعی و زمان بر می باشد. یعنی باید زمان مشخص طی شود تا مجوز صادر شود. زمان هم به نوع موضوع وابسته است. وزارت فرهنگ و ارشاد باید نسخه ی پی دی اف شده را به طور کامل بررسی کند و بعد تایید نهایی را ارسال کند.

چاپ کتاب و نشر الکترونیک

بعد از طی کردن تمامی مراحل چاپ کتاب، کتاب  آماده است برای چاپ و نشر الکترونیک، شما تنها نیاز به دستور چاپ از طرف انتشارات دارید تا هر تعداد از کتاب که بخواهید به چاپ برسد و همینطور کتاب آماده‌است تا در کتاب فروشی های الکترونیکید از جمله کتابراه و طاقچه توسط انتشارات ثبت بارگذاری و به فروش برسد.

نکته: در مورد تیراژ های بالاتر از ۱۰۰۰ جلد معمولا از افست استفاده می شود. در تیراژ های کمتر از ۱۰۰۰ جلد، نوع چاپ دیجیتال است. بعد از آماده شدن کتاب چاپ شده، صحافی آن هم انجام می شود.

 

چه تیراژی برای چاپ کتاب مناسب است؟

یکی از مسائلی که ممکن است برای کسی که قصد چاپ کتاب دارد مهم باشد، تیراژ کتاب است. شمارگان واژه‌ای است پارسی که در برابر واژه «تیراژ» که واژه ای فرانسوی است استفاده می‌شود. این واژه جمع «شماره» است و منظور از آن تعداد نسخه‌هایی از یک مجله، کتاب، لوح فشرده (سی‌دی)، نوار کاست، روزنامه یا فیلم است که در یک بار تکثیر و منتشر می‌شود.

تیراژ کتاب از اهمیت بالایی برخورد دار است. ممکن است مخاطبین کتاب شما صد هزار نفر باشند ولی تیراژ کتاب شما بیست هزارتا باشد. در این صورت نصفی از این کتاب‌ها روی دست شما باد کرده و به فروش نمی‌رسد. دقت داشته باشید که تیراژ کتاب خود را با هدف انتخاب کنید.

بدین معنی که متناسب با تعداد مخاطب خود تعداد تیراژ کتاب خود را حساب کنید. گاهی اوقات ممکن است فقط برای سنجش مزاج مخاطب خود فقط تعداد بسیار اندکی کتاب چاپ کنید.

چه انتشاراتی انتخاب کنیم؟

کتاب شما دارای مضمونی است که ممکن است هر ناشری چاپ کتاب و انتشار آن را بر عهده نگیرد. باید دقت داشته باشید که سمت انتشاراتی بروید که چاپ کتاب هایی را بر عهده می‌گیرند که مضمونی نزدیک به هدف و مضمون کتاب شما داشته باشند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مراحل چاپ کتاب، ثبت سفارش چاپ کتاب با تیراژ کم و یا دریافت مشاوره رایگان در خصوص چاپ کتاب، همین حالا با کارشناسان انتشارات متخصصان تماس بگیرید.